WORLDCOOK'S CULINAIRE REIZEN

Na een lange lijst van perikelen is het ons toch gelukt: we gaan op vakantie! En we beginnen in Singapore om nieuwe reis- en kook-inspiratie op te doen. Ik weet dat ik jullie met een gerust hart kookkundig alleen kan laten, want op de Worldcook site staan nu maar liefst 1.000 recepten. Dus, aan de slag. En tot over drie weken!

De makelaar heeft het nu gevonden, dit is het helemaal. Misschien is dit apartement niet zo mooi op alle fronten, maar het uitzicht, dat is geweldig en maakt alles goed.
Het uitzicht is inderdaad anders, dat wil zeggen niet op de eetkamertafel van de buren. Maar om nou te spreken van "prachtig uitzicht" als het enige wat je ziet golfplaten daken, zwart beschimmelde daken van oude flatgebouwen en electriciteitsdraden zijn, dat gaat me ook een beetje ver. Dus vooruit, we zoeken vrolijk verder.

De eigenaar van het apartement is niet beschikbaar helaas, en de sleutel ook niet. Maar als we morgen terugkomen, kunnen we het zien.
"What time would be convenient?"
"8 o'clock in the morning."
"Are you sure? That is very early?"
"Is it a problem for you?"
"No, not for us, but we were wondering..."
"No no, absolutely no problem, 8 AM it is."
Dus, 8.15 AM, surprise, surprise, gaat de flat niet open.
"But we have an appointment!"
"Sorry, madame is sleeping."
"But we made an appointment yesterday!! You promised us! We have come especially for this occasion."
"Sorry, no can do. Madam went to bed at 1 o'clock yesterday night."
Slechts onze vastberaden beweging richting lift, om madame dan maar zelf uit bed te gaan bellen, brengt de situatie uit de impasse. En buiten op straat staan de groezelige guards van de buren zich te verkneukelen tegenover de ingang om zoveel onverwachte ochtendlijke actie.

Een nieuwe woonruimte zoeken in Dhaka is niet altijd een plezierige onderneming. Er zijn heel veel mensen op een minuscuul stukje land. Als er een huis vrijkomt wordt dat vaak tegen de grond gegooid en komt er een reusachtig flatgebouw. De flats staan veelal dicht op elkaar, zo dicht, dat je kan zien wat er bij de buren op tafel komt, terwijl je zelf zit te eten (aan je eigen tafel). Soms zit er een handbreedte tussen twee ramen van belendende apartementen, waardoor beide families slechts gescheiden zijn door een dubbele set onontbeerlijke tralies. En natuurlijk is niet alleen naar binnen kijken gemakkelijk, ook horen en zelfs ruiken is geen enkel probleem.
Maar we zien het van de positieve kant: wat een inspiratie voor de worldcook site, al die nieuwe gerechten en geuren binnen handbereik!

KINDERTJES VAN WORLDCOOK (2)
Kindertjes van Worldcook zijn rare kindertjes. Wij waren bang dat zij op voedselgebied iets tekort zoudenkomen hier, en dan met name op het gebied van lekkere vette snacks, kroketten, frikandellen en bamischijven. Echte Nederlandse keuken dus. Toen zich dan ook de mogelijkheid voordeed om wat van dat spul aan te schaffen, deden we mee voor een aantal grote dozen. De transportkosten waren ongeveer even hoog als de snack-waarde, maar vooruit, het was ten slotte iets bijzonders.
Na twee zondagmiddagen snacks geserveerd te hebben, heb ik het opgegeven. De kinderen vinden het niets. Ze eten met lange tanden. Bamischijven lusten ze niet, een kroketje is zo-zo en een frikandel gaat er net in. Ze eten een kroket en een frikandel en daarmee is het diner voltooid, terwijl ze anders rustig twee volle borden legen. Ze vinden het eten van Worldcook lekkerder, zo beweren ze. Meestal dan toch. Dat is goed, maar ik zit nu met een vriezer vol diepgevroren vette happen, terwijl wij het eten van Worldcook ook lekkerder vinden!

KINDERTJES VAN WORLDCOOK
Kleine kindertjes worden groot. Aan tafel praten we over de plannen van de volgende dagen. Er staan een paar plannen met eten op het programma, maar alleen voor volwassenen.
"Wat zullen we dan voor jullie maken? Het begint heel vroeg. Dan hebben we geen tijd om iets te koken. Neem maar een boterham."
"Boterham? Welnee, we maken zelf wel iets."
"O ja? Kan je dat dan? En wat ga je dan wel eten?"
"Geen probleem hoor. We kijken gewoon even op Worldcook!"

HOW CAN I KILL HIM
Computerspellen brengen niet het beste naar buiten in kinderen, zelfs niet in onze zoete Anna. Normaal speelt ze Ceebeebies, een vrij onschuldig spel van BBC. Als ik even weg ben echter kruipt ze snel achter mijn computer en opent het spel "Pirates of the Caribbean". Handig beweegt ze zich voort door de wisselende schermpjes. Na een tijdje echter klinkt steeds maar dezelfde zin uit de geluidsboxjes. Boos slaat ze haar muis op de muismat:
"Mama, come here! How can I kill this man!"

Het is maar goed dat je bij BBC die onschuldige Teletubbies niet uit de lucht hoeft te schieten.

MURGI CHOR
Als ik het woord "murgi" hoor, moet ik altijd denken aan de Bangladeshi uitspraak, die bij de kinderen op school nogal eens de ronde doet: "Tor bap murgi chor", hetgeen betekent "Je vader is een kippendief", en wordt bedoeld als een ernstige belediging. Er is nog een ergere uitspraak, die beweert dat je vader sexuaal actief is met kippen, maar die zal ik hier niet herhalen, want ik wil graag door de filters heen kunnen blijven komen. Maar kippendief, ach, ik hoor mijn kindertjes weleens ergere dingen uitkramen.
Probeer de murgi kalia, dan weet je meteen wat een nette Bangladeshi vader met de gestolen kip doet.

EEN GEBROKEN VOET
Ons personeel is vrij kleinzerig. Een sneetje in de vinger is al snel aanleiding tot een dag of wat niet kunnen werken. Een van de chauffeurs spant de kroon en is deze maand al twee keer ziek geweest. Hij heeft met name een hekel aan 's avonds werken en komt dan regelmatig de dag daarna niet opdagen.
De telefoon gaat, het is 6.45. Een huilerige stem aan de andere kant. Hij heeft pech, want hoewel hij Teb's nummer heeft gebeld, neem ik op (het zal niemand verbazen dat Teb van ons beiden verreweg de aardigste is):
"Madame, I have accident yesterday. My foot is broken."
"So when are you coming to work?"
"I cannot, foot broken. Accident with rickshaw."
"How long will it take this time?"
"I don't know."
"What did the doctor say? Do you have plaster?"
"I did not go to doctor."
"Then how the *#$ do you know your foot is broken?"
"Because I cannot work."
"Fine. So you don't need to work any longer. Stay home from now on."
De volgende dag is hij er weer, al hinkelend. Aan zijn voet is echter niets te zien, geen pleister, schrammetje of blauwe plek. Wanneer ik hem ongemerkt bespied vanuit het trapraampje, loopt hij doodgewoon. Wanneer Teb naar buiten komt, begint hij onmiddelijk te strompelen. Het strompelen en zuchten houdt nog een week aan. Ik ben alweer op zoek naar een andere chauffeur.

DE JONGSTE WORLDCOOK (2)
Mama worldcook was zo trots, dat ze een foto wilde maken van Anna. Op de eerste foto keek Anna sip, op de tweede foto naar beneden en op de derde foto raar. Tegen de tijd dat ze bij de vierde foto was aangelad, had Anna het bakje met beslag volkomen scheef gehouden en was al het beslag over haar jurk gelopen. Een dikke tranenbui verder kon er toch nog een mooie foto worden gemaakt, zij het met een vies jurkje.

DE JONGSTE WORLDCOOK
Anna is genetisch behept met het kookvirus. Ze wil de hele dag koken, met of zonder ons. Als we een diner voor gasten voorbereiden wil ze meedoen, hakken, koken, knedn en snijden. Dat komt natuurlijk niet altijd even goed uit, en als e niet mag, loopt ze hard huilend weg:
"Nobody will let me cook."
Cakejes is iets wat ze graag zelf wil maken en het liefst elke dag. Al direct na het opstaan is het te horen:
"Pappie! I want to make cupcakes!"
Dit keer vond ze dat de cakejes er weleens wat leuker uit mochten zien. Om dat te bewerkstelligen, pakte ze een tomaat uit de koelkast en scheurde er stukjes uit met haar tanden, waarmee ze vervolgens de taartjes decoreerde. Dat Elodie cake en tomaat niet zo'n goede combinatie vond, maakte de prestatie er niet minder om.

VAN THEEPAUZE NAAR THEEPAUZE
In Nederland doen veel mopjes de ronde over de werksnelheid van ambtenaren. Niet onterecht natuurlijk, maar vergeleken bij Bangladesh zijn Nederlandse ambtenaren keiharde werkers. Veel Bangladeshi ambtenaren zitten gewoon ergens op kantoor te niksen, of, erger nog, ze zitten er niet eens. Zo kwam ik er op het einde van mijn project achter, dat er in het veld door de regering meer dan 60 ambtenaren speciaal voor dit project waren aangesteld. Nooit iets gezien van die mensen - geen rapport, geen telefoontje, eerlijk gezegd heb ik hun verschijning zelfs nooit mogen bewonderen als ik in het veld was. Het was tijd om eens op onderzoek uit te gaan. En wat bleek? Deze mensen komen om 11 uur binnen, nemen een kopje thee, hebben een kletsje en gaan weer naar huis. En aan het eind van de maand is er een dag waarop ze twee keer komen - het salaris moet ten slotte worden opgehaald. En zo gaat het in vele ambtenaarlijke plaatsen. Jammer genoeg kon ik het bewijs niet op de gevoelige plaat vastleggen, eenvoudigweg omdat er niemand was om te fotograferen. Gelukkig echter had ik vanuit het kantoor uitzicht op andere ambtenaren - politiemannen. En die hebben wel aanwezigheidsplicht. Maar of ze nou zitten te werken?

ALS JE VIER JAAR OUD BENT (3)
Als je vier jaar oud bent, zijn er allerlei dingen, die je niet meer mag. Zoals in je luier plassen 's nachts. Maar als niemand je wakker maakt om naar het toilet te gaan, wordt dat een beetje moeilijk. Dan wachten we nog maar een jaartje.
Een andere ding is duimzuigen. Anna is dol op haar duim, en hij zit ofwel in haar mond, ofwel hij is op weg ernaar toe. Het is een vermoeiend proces. Voor de honderdste keer die ochtend zie ik de duim omhoog schieten.
"Anna, geen duim in je mond!!"
Met een verontwaardigd gezicht kijkt ze op. De hand maakt halverwege een zijwegje naar haar kin.
"I didn't put thumb in my mouth, I was just thinking!"

WAAR IS DE SUPERMARKT
Toen we gehaktrolletjes aan het maken waren, verlangde ik even naar mijn lang vervlogen saaie dagen in Nederland, waar het maken van bladerdeeg niets meer was dan het bezoeken van een supermarkt op de hoek en het opgraven van een kartonnen doosje uit de grote vriezer (en het was nog goedkoop ook). Niet dat bladerdeeg maken zo'n groot probleem is, (vooral niet omdat ik Teb al het werk laat doen), maar de boter in Bangladesh heeft een wisselende kwaliteit en bevat teveel water, met als gevolg dat het aan alles plakt, wat het tegenkomt (je handen, het aanrecht, de deegroller, de vloer, de kinderen) en dus begin je zoveel handjes bloem toe te voegen, dat het uiteindelijk net korstdeeg is. Maar het smaakt nog steeds goed, en helemaal zelf gemaakt.

ALS JE VIER JAAR OUD BENT (2)
Als een boemerang worden we getroffen door ons eigen verwengedrag de volgende dag. Want, natuurlijk, wat komt er als Sinterklaas geweest is....kerstmis. Dus mevrouw Anna wil de kerstboom opgetuigd zien, en om die wens zo snel mogelijk te vervullen heeft ze zichzelf maar alvast toegang verschaft tot het voorraadkamertje waar de kerstspullen staan.
"Nee, Anna, zet dat terug, dat kan echt niet."
"But I want it!"
"Nee, Anna, het is juli, geen kerstspullen!"
"But I like it!"
"Nee, Anna, echt niet, dit gaat te ver."
"Just one tree, please."
"Nee, Anna, nu ophouden."
Het geluid, dat daarna opklinkt, is beslist geen kerstliedje.

ALS JE VIER JAAR OUD BENT
Als je vier jaar oud bent, wordt het tijd je prioriteiten op een rijtje te krijgen. Als je vier jaar oud bent en verwend, is dat ietsje makkelijker.
Ondanks dat het buiten dertig graden is, staat Anna enthousiast sinterklaasliedjes te zingen. "Hoe meer zielen, hoe meer vreugd", moet ze gedacht hebben, want even later staan we allemaal hand in hand in het midden van de kamer, en zingen "Sinterklaas kapoentje" - middenin de zomer. En natuurlijk kan de volgende stap niet ontbreken: de schoenen worden in een rijtje gezet.
"Maar Anna, het is juli, Sinterklaas is nu in Spanje."
"O no, he is here, he can put those little round cookies, you know!"
"Nee, dat kan alleen in December, Anna."
"No I am sure, I am a sweet girl and I sang a nice song for him. He likes that."
Als ze naar bed is, bedenk ik dat ik nog een ongeopende zak pepernoten in de kast heb. Die zijn volgend jaar toch oud. Zo komt het, dat wij een allemaal een gevulde schoen hebben terwijl de kraaien van het dak vallen.

GEDEGENEREERDE NACHTELIJKE COMMUNICATIE
Het is vijf uur in de nacht en het bed staat heftig te schudden. Ik schrik wakker. Is er een aardbeving? Welnee, het is slechts Teb die de sponde verlaat. Mijn sympathie voor hem daalt tot dichtbij het nulpunt, zoals voor eenieder die mij van mijn slaap berooft. Het lukt mij niet meer om in te slapen. Na een uur draaien besluit ik te vragen wat er nu zo brandend was, dat hij op moest staan op een dergelijk onmenselijk tijdstip.
"Nou, gewoon, mijn mobiele telefoon was leeg, dus ik moest hem opladen."
"Midden in de nacht???"
"Nou jij had me toch wakker gemaakt."
"Ik? Ik sliep vast. Ik werd wakker omdat jij opstond."
"Onzin. Als ik ergens wakker van word, komt het altijd door jou. Dus jij moet het zijn geweest. Niet zeuren dus, want je was al wakker."

DE TREIN KOMT LANGS
En jullie dachten dat ze overal overwegen hadden voor treinen? Met automatische signalen? Rode lamp is stoppen, groen licht doorrijden? In Bangladesh doen we het nog steeds zo: rode vlag is stoppen, groene vlag is doorrijden.

AKIKA
In Bangladesh heb je een hoop geld nodig om alle plichten te vervullen jegens je kinderen. De bruidsschat bezorgt menig ouder al hoofdbrekens, maar de uitgaven beginnen al als het lieve schatje net op de wereld is. Minimaal een week na de geboorte wordt voor Moslimkindertjes de Akika (Aqiqah) uitgevoerd, de ceremonie waarbij het kind een extra naam krijgt. Een lok haar wordt afgeknipt en in ruil daarvoor krijgt de baby een likje honing. De vader moet het haar stiekem ergens begraven. Er moeten geiten worden geslacht, eentje voor een meisje, twee als het een jongen is. Het geslacht man is hier nog altijd waardevoller en dus wordt er meer geslacht. Vervolgens wordt er een enorm feest gegeven voor honderden gasten. Het voedsel wordt volgens een vaste ratio verdeeld: een derde voor de armen, een derde voor verre verwanten (bijna iedereen dus) en een derde voor naaste verwanten. Arme families moeten zich vaak diep in de schulden steken, maar dat is voor hun geen reden, om hun kind deze ceremonie te ontnemen.

MADELEINE
Men zegt dat de naam van het koekje "Madeleine" de naam van een vrouw was, die ofwel de kok ofwel de geliefde was van de schoonvader van Louis XV. Ze was blijkbaar "om op te eten". De koekjes horen gebakken te worden in een speciale schelpvorm, maar omdat ik een recept zelden meer dan twee keer maak, had ik geen zin om er een te kopen, en ik heb muffinvormpjes gebruikt. De madeleines waren er niet minder lekker om. Ze kunnen ook zonder chocolade worden bereid, of met citroen of sinaasappelsmaak.

MIJN MOEDER IS EEN MONSTER
Toen mijn moeder terugkwam uit Bangkok, bracht ze een MacBook - voor haarzelf. Wat moet een bijna een halve eeuw oude moeder in vredesnaam met een apparaat, dat ontworpen is om pubers blij te maken? Het ding heef ook nog eens een leuk ingebouwd cameraatje, waarmee je lollige dingen kunt doen. Hieronder het bewijs, dat mijn moeder een monster is. Ja, ze bracht wel een Ipod voor me mee, maar vergeleken met een MacBook...

SCHOENPOETSER
In de kamer naast me zit een man die zwarte schoenen draagt. Hij houdt erg van gepoetste schoenen en nog meer van de koloniale gewoonte om iemand anders dat te laten doen. Vandaar dat de schoenpoetser naar boven kwam met zijn zwarte borstel.
Toen hij in de kamer naast mij klaar was, stapte hij bij mij naar binnen.
"Madame, shoeshine?"
Met een brede lach hield hij zijn zwarte borstel omhoog.
"No, thank you."
"Please, madame, I very good shoeshine."
Ik toon mijn lichte beige-met-witte instappers.
"No need, thank you."
Plotseling maakt de grote lach op zijn gezicht plaats voor een grote droefenis. Hij trekt zijn buik in, grijpt pathetisch ter hoogte van zijn navel, en roept:
"O madame, please, baksheesh. I am sooooo hungry!"

EEN RUSTIGE LIEFDE
Onze electrische piano bezit de fantastische gave om zelf een lied te spelen, en Anna maakt daar dankbaar gebruik van. Ze zet een vrolijk klassiekje op, en zwiert rond met een bezem in haar armen.
"Anna, je danst met een bezem!"
"Yes, but he is my love, that's why."
Ze knuffelt hem uitgebreid. Even later staat de piano nog te musiceren, maar de bezem ligt verlaten op de grond en Anna is met iets anders bezig.
"Anna, je geliefde ligt op de grond!"
"Yes, that is OK, he is tired from dancing, he need to sleep now."

KUNNEN WE NOG TERUG?
Ik had twee vliegtickets voor de prijs van eentje kunnen bemachtigen, en dat zouden we weten ook. We vlogen van Bangkok via Chittagong naar Dhaka. In Chittagong aangekomen, was het nog maar een half uurtje naar Dhaka, en ik belde dan ook pesterig vlak voor vertrek naar Vincent om hem te vertellen dat zijn moeder een hippe MacBook had aangeschaft - voor haarzelf. Ondanks zijn jaloezie bleef hij toch nog even op om dit begeerde kleinood te bewonderen.
De straf was nabij. Boven Dhaka kwamen we in een verschrikkelijke bui; het toestel gedroeg zich als in een door donderwolken gedragen achtbaan en passagiers om ons heen sloegen de handen in elkaar en riepen "Allah, Allah!" Een vrouw begon zelfs te huilen.
Mijn witte neus scheen mij additionele autoriteit op het gebied van vliegtuigtechniek te verlenen, want toen we al anderhalf uur aan het hotsen en botsen waren in een vliegreis die een half uur had moeten duren, begonnen mensen om mij heen aan mij te vragen, wat er gebeurde, en wat ze moesten doen.
Uiteindelijk viel het mee en na bijna twee uur hobbelend vliegen stonden we weer aan de grond - terug in Chittagong. Aldaar hielden ze ons vier uur vast in een kamer met niets anders dan twee stopcontacten en 150 mensen met lege mobiele telefoons. En dan was er natuurlijk maar één stopcontact beschikbaar, want de MacBook moest worden opgeladen. Zo hadden we het uitgespaarde geld van de reis toch nog goed gebruikt. Vincent echter lag helaas al in bed, toen wij om drie uur 's ochtends arriveerden, in plaats van half acht.

KOKEN BIJ KAARSLICHT
Bangladeshi recepten is het laatste nieuwtje in de Worldcook serie. Het kon niet uitblijven, na drie jaar in Bangladesh gewoond te hebben.
Een van de toetjes recepten is Rasmalai. Mijn rasmalai ziet er op de foto wat rommelig uit, ik vraag me af, waarom ze het op elke straathoek beter kunnen. Dat zal mijn ongeduldige aard wel zijn. Als werkende moeder en worldcook tegelijkertijd, moet ik altijd koken na het werk (werken na het koken zou niet het gewenste resultaat opleveren voor mijn werkgever). Aangezien ik niet alleen Bangladeshi eten kook, maar ook in Bangladesh woon, is het elke avond feest: anderhalf uur stroomstoring. En daar sta ik dan, te roeren, te kneden en te puffen bij kaarslicht. Want het recept moet vandaag nog af, tenslotte.