WORLDCOOK'S CULINAIRE REIZEN

EERLIJK DUURT HET LANGST
Onze eerste kok moesten we ontslaan omdat hij voor de derde keer geld had achterovergedrukt. De kok genoot al een bovengemiddeld salaris – ten slotte had hij een gezin te onderhouden. Bij de voordeur sloeg hij zijn handen smartelijk ineen en smeekte mij, om toch om zijn drie bloedjes van kinderen te denken. Ik vond het echter welletjes en ging er niet op in. Ik gaf hem geen recommendatie mee. Toch voelde ik mij schuldig.
Recent vond ik uit, dat hij vrijwel direct een andere baan had. Toen ik zijn nieuwe baas toevallig tegenkwam, kon ik het niet laten naar de eerlijkheid van zijn nieuwe werknemer te informeren. De nieuwe baas vertelde, dat hij de kok een zeker bedrag gaf voor boodschappen en als dat op was, kreeg hij nieuw geld. Hij noemde een bedrag voor boodschappen, waar wij met zijn zessen de helft nog niet van opmaken, en hij woont alleen.
Toen ik onze kant van het verhaal vertelde, haalde hij nonchalant zijn schouders op. Hij vond het geen probleem. Blijkbaar is dus iedereen blij – wij, de kok en de nieuwe baas. Of iedereen er op de lange termijn beter van wordt betwijfel ik. Hopelijk leren de kinderen van de kok dat eerlijk het langst duurt, al is het dan niet van hun vader. Ik voel mij er in elk geval niet meer schuldig over.

Uiteindelijk heeft de cycloon “Sidr” toch meer levens genomen dan gedacht werd maar harde cijfers zijn er niet. De schattingen variëren van 1.000 tot 10.000 slachtoffers. Ofschoon het waarschuwingssysteem werkte, werd de waarschuwing door velen, die dachten dat het allemaal meeviel, letterlijk in de wind geslagen.
Veel slachtoffers vielen op zee. Volgens een artikel in de Daily Star worden de vissers, die veelal op contract werken, opzettelijk zonder radio-apparatuur de zee opgestuurd, om te voorkomen dat ze terugkomen naar de kust alals ze horen dat er slecht weer op komst is, waarbij er voor de werkgever business verloren zou gaan. Als ze al radio’s bij zich hebben werken die niet goed. De arme vissers, die geen andere keus hadden als ze wilden overleven, moesten dat met hun dood bekopen.

De Sint en de pietermannen met hun discutabele uiterlijk zijn weer in het land en dus is het deze week tijd om te gaan bakken: pepernoten en/of kruidnoten. In de tijd dat ik nog in Sinterklaas geloofde, dat was toen hij nog een jonge man was, kenden we alleen pepernoten, of ze nu hard of zacht waren, groot of klein. Strooigoed werd sowieso vaak in één zak verkocht, zodat de kruidnootjes, die knapperig hoorden te zijn, door de aanwezigheid van schuimpjes net zo zacht waren als pepernoten. Maar, kort samengevat, pepernoten zijn de zachte, taai-taai-achtige, hompen en kruidnoten zijn de kleine, ronde, speculaas-achtige nootjes.
Teb beweert overigens, dat toen híj nog in Sinterklaas geloofde, er al wel onderscheid was tussen peper- en kruidnoten. Maar hij is natuurlijk nog ouder dan ik, dus volgens mij woonde Sinterklaas toen nog in Turkije. Of misschien was Teb's familie gewoon culinair beter onderlegd dan de mijne.

Het recept van deze week laat zien, dat er soms vreemde dingen gebeuren, als de kinderen van Worldcook in hun moeder's voetsporen treden. Zij gaan zelfstandig aan de slag in de keuken - koekjes moeten worden gebakken. Helaas ogen hun koekjes wat bleekjes en om dat te verbeteren, leggen ze ze nog even onder de grill, en vergeten vervolgens de knop terug te draaien naar oven. Hun moeder, die de grill niet zo vaak gebruikt, ziet dat niet en bakt vervolgens onbedoeld haar hartige muffins onder de grill. In plaats van netjes en gelijkmatig te rijzen, vertonen de muffins nu ziekelijke bulten op de rug. De smaak is er gelukkig niet minder om.
Klik hier voor meer muffins.

De cycloon "Sidr" raasde over Bangladesh. Er vielen 700 doden in de kustgebieden. Gelukkig werkten de waarschuwingssystemen goed en de shelters die inmiddels op Moheshkali eiland en in de buurt van Chittagong gebouwd zijn boden de gewenste bescherming, want gedurende de laatste twee cyclonen met een soortgelijke kracht waren er tijdens elke storm nog rond de 15.000 slachtoffers te betreuren. Er zijn echter altijd vissers die in hun notendopje op zee dobberen en dus onbereikbaar zijn.
Een staartje van de storm bereikte ons in Dhaka. In het nieuws waren rondvliegende delen van huizen te zien en omgevallen palen, maar dit was meer een gevolg van de belabberde kwaliteit van het bouwmateriaal dan van de kracht van de storm. In Nederland zouden we hebben gezegd: "Goh, het waait". Maar in Dhaka waait het nooit dus dat was iets bijzonders. Als gevolg daarvan waren we ruim een dag verstoken van electriciteit. En als er geen electriciteit is, is er geen telefoon, geen internet en in veel gevallen ook geen water, want water wordt ook met behulp van electriciteit door de stad gepompt. Gelukkig was onze tank nog vol, maar op straat liepen vrouwen met jerrycans van deur tot deur om water te vragen.
Het was een heel saaie dag. Het was weekend, en vies weer, dus niet naar buiten maar het was binnen te donker om een boek te lezen. Geen televisie, geen internet. We hebben onze toevlucht moeten zoeken tot een ouderwets middagdutje.

NIET ALLEEN IN MYANMAR
Toen in Myanmar het internet werd afgesloten, was dit voorpaginanieuws. Niet zoveel mensen weten, dat ook in Bangladesh de werking van het internet onder streng toezicht staat. In augustus sloot de regering het internet al eens een dag af.
Het bestaan van VOIP zit ze ook niet lekker. Het goedkope bellen leverde een aanzienlijke deuk op in de inkomsten van BTTB, de Bangladeshi telefoonmaatschappij die in staatshanden is. De oplossing was eenvoudig: VOIP moest dus verboden worden. De Bangladesh Telecommunication Regulatory Commission moest een en ander bewerkstelligen; invallen werden gedaan bij vermoedelijke “illegale VOIP bedrijven”. Verschillende internetgebruikers moesten hun paswoorden inleveren.
Eind van het liedje is, dat er waarschijnlijk vier bedrijven zullen worden toegestaan die VOIP leveren. Wie dat zijn? Dat weet en beslist natuurlijk alleen de overheid. Ze hebben uiteindelijk ook de fax in Bangladesh 2 jaar weten tegen te houden omdat dat de (toen nog winstgevende) telex business schaadde.

ONBETROUWBAAR
Op het vliegveld sta ik in de rij, de chocola, drank en ander lekkers hoog opgestapeld in mijn karretje om het hele gezin blij the houden. Bij de kassa aangekomen pakt dat ietwat anders uit. Mijn creditcard wordt geweigerd.
“Well madam, I guess you overspent your limits.”
Nu weet ik zeker dat ik nog niet de helft van mijn limiet heb uitgegeven, maar dat zeggen ze allemaal natuurlijk. Wat ik ook verder opbreng, de spullen blijven op het vliegveld.
Terug in Bangladesh moet de creditcard maatschappij in Nederland maar eens worden geraadpleegd.
“Dag jongeman van Mastercard, mijn kaart is geblokkeerd.”
“Ja mevrouw, U heeft een vliegticket geboekt bij Etihad, en dat is een vliegmaatschappij uit het Middenoosten. Dat vertrouwen wij niet, dus dan blokkeren wij uw kaart onmiddelijk.”
“Dat is belachelijk.Het is een grote betrouwbare airline.”
“Ja, maar we doen het toch.”
“Kunt U mij daar dan geen bericht over doen toekomen?”
“Wij hebben een brief gestuurd.”
“Naar Dhaka?? Dat kan wel vier weken duren! Kunt u niet e-mailen?”
”Nee mevrouw, e-mail is niet toegestaan.”
“Weet U hoe vervelend het is met een geblokkeerde kaart en zonder geld in het buitenland te zijn?”
“Ja mevrouw. Dag mevrouw. En nog een prettige middag,”
Ik zal maar niet gaan winkelen dan, vanmiddag, met die Mastercard.

Bij de ingang van de kerk staat een bordje (ze kennen blijkbaar de Russen):
"No entry for inappropriate dress."
Ik zie geen verdere richtlijnen en weet dan ook niet zeker of mijn kleding wel tot de categorie "appropriate" behoort. Ik kies het zekere voor het onzekere en vraag de bewakers van de ingang:
"Do you want me to take the dress off, then?"
Helaas, ze kunnen er niet om lachen.

TRUMAN SHOW IN CAIRO
In Cairo wonen 20 miljoen mensen en velen rijden auto. De wegen zijn dan ook overvol, maar erger is, dat er nauwelijks parkeerplaatsen zijn. De auto's rijden dan in ganzenpas, drie rijen dik, rond in het centrum, nergens naartoe, maar slechts op zoek naar een plekje om de auto neer te zetten. Als je op een hoekje gaat staan, kun je dezelfde auto een aantal keer zien langskomen, het gezicht van de chauffeur op onweer omdat hij zo'n vruchteloze taak moet volbrengen. Een echte Trumanshow in Egypte, maar helaas een waar geen ontsnapping uit mogelijk is.

De bezienswaardigheden in Oud Cairo worden voornamelijk gevormd door kerken van verschillende origine. Er is een moskee, een synagogue, een koptische kerk en verschillende christelijke kerken, die allen gebroederlijk naast elkaar staan. Veel kerken lijken erg op elkaar, omdat, althans volgens de gids, de binnenkanten allen zijn ontworpen door dezelfde Egyptenaren.
Een van de kerken is de Grieks-orthodoxe kerk, die gewijd is aan Sint Joris. Bij de ingang staat een smetteloos wit beeld van deze heilige, die bezig is een zwaard door de keel van de arme al even smetteloze draak te duwen. Geen drupje drakenbloed te zien!

WATERPIJPEN (3)
Het mag dan nu mode zijn in Egypte, de waterpijp, maar eigenlijk bestaat het al vele eeuwen, al kwamen wij er in het westen pas laat mee in aanraking. In India gebruikte men allang bladeren van de cannabis plant, gemengd met andere bladeren om mee te roken. Ambassadeur Nicotin, die tabakszaadjes in Frankrijk plantte en daarme de naamgever werd van de al ontelbare jaren bestaande nicotine, was nog niet eens geboren. En ook de Egyptenaren moesten nog lange tijd wachten, totdat de Turken het goedje daar introduceerden.
De blaadjes van de cannabis plant kennen wij natuurlijk als hashish, en dat lijkt wel erg op het woord shisha. Misschien lees je het woord gewoon vanzelf verkeerdom als je lekker beneveld bent.

WATERPIJPEN (2)
Het ziet er zo onschuldig uit, de shisha, zoals de waterpijp in Egypte wordt genoemd, maar dat is slechts schijn, helaas. Blijkbaar worden de rokers bij iedere waterpijp-beurt blootgesteld aan de equivalent van een pakje sigaretten; en de meesten roken 2-3 pijpen per dag. De rokers zelf denken ook dat het niet zo’n vaart loopt en roken rustig in de nabijheid van hun kinderen. Kinderen beginnen er al jong aan, en vrouwen, die men normaal gezien niet zo graag met een sigaret in de mondhoek ziet rondlopen, mogen rustig een modieuze pijp meeroken.
Verder blijken waterpijp rokers dikker te zijn dan niet-rokers, maar dat komt misschien omdat ze al van het gezellige zit-type waren.

WATERPIJPEN
Een lekker waterpijpje gaat er wel in, in Cairo. Of je nu ‘s nachts om 4 uur op straat loopt, ‘s avonds om elf uur of ‘s ochtends om 8 uur, er zitten altijd wel een paar Egyptenaren gezellig te lurken. Vroeger was het een gewoonte van oudere mannen van lagere afkomst, maar tegenwoordig doet iedereen het; op de terrasjes zijn het veelal jonge mannen en vrouwen, die het aan hun kleding te zien niet zo slecht hebben. En natuurlijk is het een leuk hebbedingetje voor toeristen, die ze in alle soorten en maten op de bazaar kunnen aanschaffen. Het is alleen een lasting artikel om mee te nemen.

SCARABEE
Een van de meest populaire artikelen op de bazaar is de scarabee, het kleine mestkevertje dat volgens de Egyptenaren de zon door het firmament bewoog en dat geluk moet brengen. Hij is er in allerlei afmetingen, kleuren en materialen. Te oordelen aan het aantal verkochte kevertjes moet de wereld wel een gelukkige plaats zijn. Ook de Ankh, de "key of life" wordt door de toeristen grotelijks aangeschaft.
En als je nou toch niet gelukkiger bent geworden van al die kleinoden, dan koop je toch gewoon en buikdanseressen-outfit? Misschien word je er zelf niet gelukkiger van, maar je man natuurlijk wel.

KHAN EL KHALILI
De Khan el Khalili bazar is een markt in het centrum van Cairo; khan betekent "handelshuis" en Khalil vewijst naar Amir Gorhas el-Khalil, de man die de handel begon. Egyptenaren kopen er hun specerijen, T-shirts en galabayas; toeristen kopen er goud en zilver, waterpijpen, leer, houtsnijwerk en koper, en natuurlijk ook T-shirts. De verkopers, door de wol geverfd, hebben ontdekt dat een grap meer verkoopt dan eindeloos leuren, en ontpoppen zich tot ware cabaretiers:
“Madame, please, tell me how I can help you to get rid of your money as soon as possible.”
En natuurlijk is alles goedkoop:
"Come here and buy! Really cheap! I give it to you for free!"
Helaas is hun definitie van gratis net even anders als de jouwe. Maar leuk is het, wandelen tussen al die kleuren, geuren en geluiden.

Myanmar is veel in het nieuws met politieke opstanden en protesterende monniken, maar dat ze er ook heerlijk kunnen koken is minder bekend. Daarom deze week mohinga, een goed gevulde Birmese vissoep.

OM KOLTHOUM
Het hotel waar ik logeer heet "Om Kholtoum" en is genoemd naar een legendarische Egyptische zangeres, ook bekend als "Kawkab al-Sharq" (ster van het oosten) in het midden van de 20e eeuw. De Egyptenaren noemen haar ook wel "de vierde pyramide". Dat is toch een rare naam, als je bedenkt dat er meer dan 90 pyramides zijn in Egypte!