WORLDCOOK'S CULINAIRE REIZEN

In de week voor Pasen piekt de verkoop van eieren. Als je niet zorgt dat je jezelf ruim van tevoren bevoorraadt, grijp je ernaast. En dat is een heikele daad, als het om eieren gaat; het wordt maar zo een vieze bende.

De Russen houden ook erg van Pasen en eieren. De Russisch orthodoxen vasten eerst vijf weken lag, en gaan zich dan te buiten aan dierlijke produkten, nadat ze eerst een paar rondjes om de kerk hebben gelopen, de vrouwen met bedekt hoofd en de mannen juist zonder hoofdbedekking.

Thuisgekomen komen er misschien Russische eieren op tafel, natuurlijk geflankeerd door een fles wodka. Nazdarovnje!

DR Congo en Burundi zijn, net als veel andere Afrikaanse landen, lange tijd het favoriete afzetgebied geweest van Europese missionarissen en meer recent van Amerikaanse Presbyterianen. Als gevolg daarvan staat het er vol kerken, sommige klein, sommigen zo groot dat er makkelijk een heel dorp in zou passen. Gelukkig hebben de meeste kerken geen klokken en word je zelden wakker gebeierd.

Hoe anders is dat met de moskee. Elke ochtend op een, zoals Engelstaligen dat zo mooi noemen, “unholy hour” roept de muezzin me wakker, hetgeen niet tot humeurverbetering leidt. Het is nog verbazingwekkender, als je bedenkt dat er in deze landen nauwelijks moslims wonen. In DR Congo's provincie Kivu is het dan ook vooral voor de Pakistaanse Monusco militairen, die tijdelijk op bezoek zijn om met meer of minder succes de veiligheid van de arme bevolking te bewaken.

Ik ben erg voor godsdienstvrijheid. Het geeft rust in het hoofd en houdt je van de straat op je vrije dag. Welke god de voorkeur heeft, dat moet ook iedereen zelf bedenkten. Habijten, hoeden, zwarte krullen, hoofddoeken of burka’s, ik vind het allemaal best, het valt me niet eens op. Maar ik ben te oud en te eigenwijs om bekeerd te worden, dus in godsnaam, doe daar geen luidruchtige pogingen toe, en zeker niet om vijf uur ’s ochtends.

Op mijn laatste dag in Bujumbura sleep ik me voor zessen naar de ontbijtzaal. Het is een sjiek hotel waar je kunt bestellen, wat je maar wilt. Een opkikker heb ik nodig, dat wordt een "baba au rhum", dat kunnen ze hier goed met hun Franstalige achtergrond. Maar stiekem denk ik, die rum, dat kan niet de bedoeling zijn geweest.

Sinds enige dagen hebben we een glazen vaas in de vensterbank. Wie denkt dat de man aan "bos bloemen nummer 2 tijdens de relatie"is toegekomen, moet ik teleurstellen. Er zitten namelijk geen bloemen in, maar kikkervisjes. Ze zwemmen doelloos rond, enkelen liggen op apegapen (kikkergapen?) op de bodem. Dit alles slechts voor natuur-educatieve doeleinden, zodat Anna de kikkercyclus van nabij kan aanschouwen. Gelukkig zitten er in de vijver nog vele miljoenen, want ik zie wel dat deze cyclus zal eindigen in een korte rechte lijn. De kans dat deze dieren nog eens op mijn dinertafel zullen prijken als heerlijk cuisses de grenouilles met een knoflooksausje lijkt mij uiterst gering.

Ik heb gezocht naar een gerecht met dezelfde visuele uitstraling, weinig geduldig als ik ben, en heb zwarte spaghetti met inktvis als alternatief gevonden. Ook lekker hoor, en aan die kikkerbilletjes zit trouwens bijna geen vlees. Laat de reiger die maar oppeuzelen.

Vandaag is de klok een uur vooruit - voor jullie dan. Voor mij, terug uit Kenia, ging hij een uur achteruit. Wat een geluk! Ik ben een van die kleine groep mensen, die het nut van dit gebeuren betwijfelt, inclusief de waarde voor het milieu. Een week lang worstel ik met een uur eerder opstaan. De omschakeling naar wintertijd echter vind ik fantastisch: een gratis uur langer onder de warme dekens. De wijzen onder ons zullen zeggen, dat het een niet komt zonder het ander. Maar zie, dit jaar zal het me lukken, de klok gaat twee keer een uur achteruit.

Heerlijk om weer thuis te zijn, de zon schijnt, er is echte koffie op bed, zelfgemaakt marmelade en de man heeft een appeltaart gebakken!

In Rwanda, het andere "land van duizend heuvels", is de honger gelukkig al wat minder dan in Burundi en de infrastructuur beter ontwikkeld. De overheid heeft hier de teugels strak in handen; niet zo goed met het oog op democratie en mensenrechten, wel goed voor een snelle economische ontwikkeling. De overheid heeft bedacht dat iedereen maïs moet planten in bepaalde gebieden, en dus doen de boeren dat ook - met name omdat alleen diegenen die de order opvolgen, in aanmerking komen voor gesubsidieerde kunstmest en zaden. Van oudsher eet men hier echter geen maïs, maar gierst en sinds de 17e eeuw ook het door de Portugezen ingevoerde cassave.

Wat kunnen de Rwandezen met mais doen? "Huevos con pilco de choclo", ofwel eieren in maïssaus maken, bijvoorbeeld. Het is dan wel Chileens, maar het gerecht past best in een Rwandees menu. Kippetjes lopen er voldoende, en men eet hier ook graag pili-pili, een saus van pittige pepers. Basilicum zie je hier weer niet, maar daar nemen we dan gewoon koriander voor.

Burundi is een prachtig land. Net als het buurland Rwanda zou je het “het land van duizend heuvels” kunnen noemen; het grenst aan het Tanganyika meer, omzoomd door palmen, dat, als de omgeving iets meer ontwikkeld was, een grote toeristentrekker zou kunnen zijn.

Omhoog en omlaag rijdend komen je geitjes tegemoet, mannen met takkenbossen op het hoofd en vrouwen met stapels opgevouwen lappen; en fietsen volgestouwd met stapels groene bananen. Alles is groen, waar je ook kijkt: bomen, gras, jungle en bananenbomen. Groen is ook de amaranth, een van de groentes die men hier graag eet. Het lijkt een beetje op spinazie, maar dan groter.

De mensen zijn heel arm en hebben vaak niet voldoende te eten. Het project helpt ze met het vergroten van de productie op hun akkers. Amaranth is een van de groentes die men graag zaait, ook omdat het snel groeit. En als je hier vandaag een zaadje in de grond stopt, is het morgen een boom. Het land is dichter bevolkt dan Nederland en 85% leeft van de landbouw, dus dat geeft aanleiding tot problemen; die productieverhoging komt dan ook goed van pas.

Ik heb amaranth nog nooit gezien in Nederland, maar met spinazie kun je vast en zeker dezelfde dingen doen, een Gateau de Crèpes à la Florentine bijvoorbeeld. Ondanks dat de Franse taal de Burundezen wel aanspreekt, maken ze dit gerecht niet; dat duurt veel te lang, ze eten het liever zo snel mogelijk op. Honger is een lelijk ding, zeker voor een Worldcook.

In sommige delen van Centraal Afrika haalt men de letter L en R door elkaar. Soms kan dat tot leuke verwikkelingen leiden, zoals wanneer je denkt dat iemand het over een Terms of Reference (TOR) heeft, terwijl het over ijzeren dakbedekking (tôle) gaat. Ook in andere gevallen kost het soms wat tijd, om van elkaar uit te vinden wat de ander bedoelt.

We hebben een afspraak met een meneer die de poëtische naam Elvis draagt. Het is zaterdag, dus hij is de enige, die op kantoor is, speciaal om ons te ontvangen.

De bewaker aan de poort wil ons echter niet binnenlaten.

“Mister Elvis is not there. It is Saturday. He does not work.”

“But we have an appointment with him?”

“I cannot help that. He is not there.”

“But we are sure he must be there.”

“He is not there.”

“Is there nobody in the office, then? “

“There is only one staff member.”

“So what is his name?”

“His name is Mister Ervis.”