WORLDCOOK'S CULINAIRE REIZEN

Na jaren Worldcooken kwam ik er pas achter dat ik een grote fan ben van de Italiaanse keuken. Vandaag dat ik de maand mei ga wijden aan Italiaans koken. En waar beter mee te beginnen dan met een echt Nederlands gerecht: de gehaktbal. Morgen is het tenslotte "woensdag, gehaktdag". We hebben het dan niet over gehakt vlees, maar over polpette di tonno, ofwel tonijngehakt.

In het Nederlands kan dat nog wel, gehakt kan immers van alles worden en zijn. Jamie Oliver maakt het bonter: hij houdt ook van die tonijnballen maar noemt ze "tuna meatballs". Hij fulmineert tegelijk tegen het gebruik van ingeblikte tonijn. Maar hij is dan ook een echte kok. Van Worldcook mag alles (what's new). Echte tonijn is natuurlijk lekkerder maar ook veel duurder, dus misschien moet je die gewoon zo opeten. Want die ballen zijn ook heerlijk met ingeblikte tonijn.

Alle Amerikanen kunnen weer rustig gaan slapen: ze krijgen hun geld terug voor de laatste 5 potten Nutella, die ze hebben gekocht. (Wie koopt er in vredesnaam 5 van die potten per keer?). Ferrero, de maker van Nutella, moet 4 dollar per pot teruggeven omdat ze valselijk de indruk gewekt hebben dat die die rommel gezond is. Zouden die Amerikanen dat nou echt geloven?

Nutella werd, aldus Wikipedia, uitgevonden in Piemonte, Italië als Gianduja in 1949 en bestond toen nog voor de helft uit hazelnoten en de andere helft was chocolade. Dat moet dus superlekker zijn geweest, al kan het natuurlijk ook niet bogen op positieve gezondheidsclaims. Gaandeweg, onder de druk van de commercie, veranderde de samenstelling en nu zijn de belangrijkste ingrediënten suiker en palmolie. Niet alleen niet zo gezond dus, maar ook niet lekker. De andere producten van Ferrero, de beroemde kindereieren, moet je ook niet kopen voor de vitamines en mineralen; niet dat onze kinderen daarom malen. Suprise, surprise, niet gezond! Zouden ze het daarom "kindersuprise" noemen?. Als ik Ferrero heette, ging ik maar vast sparen, om al die Amerikaanse kindereierclaims te kunnen betalen.

Gelukkig is de voedingswetenschap altijd in beweging. Vandaag is koffie slecht, morgen goed; pure chocolade schijnt nu ook positieve reacties te kunnen veroorzaken. Dus wie weet, vindt men binnenkort uit wat voor onvermoede goede effecten palmolie op het lichaam heeft, en moeten de Amerikaanse consumenten die dollars weer aan meneer Ferrero teruggeven. Want Italianen weten toch wel wat goed is op eetgebied? Daar moet de Amerikaanse rechter het op de lange termijn tegen afleggen.

Deze dubbele chocoladetaart bevat geen gezondheidsclaims, maar ook geen palmolie en hij maakt een enorm aantal endorfines vrij.

Sinds jaar en dag werkzaam in de ontwikkelingssamenwerking, zou ik het volgende kunnen zeggen over mijn doelgroep:

“Ze zijn zo arm, ze hebben niets! Volstrekt oninteressant.”

“Ik heb nog nooit iemand gezien die zo slecht gekleed gaat, oude vodden met gaten.”

“Ze zijn zo dom, ze kunnen niet eens rekenen, lezen of schrijven.”

Wat zouden de reacties daarop zijn?

“Zoek eens een andere baan?”

“Ben je niet helemaal lekker? “

Toch zijn het dezelfde soort uitspraken, die worden gedaan tijdens een ouderavond op de middelbare school:

“Dat kind is zo lui, het hangt de hele tijd onderuit.”

“Die jongen zit steeds te dromen, dat wordt nooit wat.”

“Ik zie het op facebook, uw dochter is alleen met haar sociale leven bezig, wat een vervelende klier, ze groeit op voor galg en rad!”

“Denkt U soms dat het leuk is om leraar op de middelbare school te zijn?”

Nee, dat denk ik niet. Behept met drie pubers weer ik dat het soms draken zijn (gelukkig niet altijd) maar ik weet ook dat het tijdelijk is. Daarom ben ik nooit leraar geworden – dan is het namelijk permanent. Dus deze mensen die pubers echt niet leuk lijken te vinden en toch leraar werden op de middelbare school, zouden die dan masochist zijn?

Hebben jullie dat nou ook thuis, een sokkenmonster? Eten wij allemaal lekker, maar dit monster leeft zo te merken van sokken – en dan geen paren, nee, alleen maar enkele stuks. Elke week hebben wij er namelijk een aantal over, sokken zonder broetje of zusje. Iedereen weet zeker dat er twee in de was zijn gegaan – maar waar is die ene dan toch gebleven? Een kwart van de zoekgeraakte stuks komen terug. De eenzame sok bewaar ik, in de hoop op hereniging. De stapel groeit, en groeit. Maar het raadsel zal eens worden opgelost!

Palmbomen hebben voor mij verschillende betekenissen. De eerste is dat fonteintje haar op het hoofd van meisjes onder de twee; de tweede is de boom die je overal in de tropen ziet; en de derde is het koekje.

Een palmboom op zijn Frans heet "palmier", en zo heet het koekje ook. Het komt echter niet uit Frankrijk, en daarom hebben anderstaligen er ook andere namen voor: Duitsers noemen het "Schweineoren" noemden en Engelsen "pig's ears"; er zijn er zelfs die het "olifantsoren" noemen.

Voor mij levert het geen bewijs op van de herkomst van het koekje, maar wel van het feit dat de Franse taal veel poëtischer is dan andere talen. Want wat eet je nu liever, een palmier of een zwijnenoor?

In Centraal- en Oost-Afrika is men dol op bananen. Niet alleen zie je bananenbomen overal, ook de bananen zelf zijn alomtegenwoordig. Groene bananen voor de hoofdmaaltijd, gekookt of gebakken, met of zonder pittig tomatensausje. Gele bananen voor het ontbijt of als dessert – of gewoon als tussendoortje. Ook voor buitenlanders zoals ik, die een verwend spijsverteringsstelsel hebben, is de banaan ideaal voedsel. De schil beschermt hem namelijk tegen salmonella’s en andere kleine stoelgangverstoorders, die vaak wel in het water zitten, waarmee je ander fruit wast. Bovendien is de banaan zelfs in de verste uithoek verkrijgbaar, is het een goede stopper, en veel goedkoper dan diacure. Zo ben je Montezuma te slim af.

Vandaar vandaag deze culinaire exercitie met bananen en amandelen – als eerbetoon voor de laatste weken.

Tropische vruchten en groentes zijn tegenwoordig in Nederland in elke supermarkt te krijgen. Helaas worden ze onrijp geplukt in het geboorteland en veronderstelt men dat ze onderweg verder rijpen. Ondanks dat dat wel gebeurt, is het resultaat toch nooit zo goed als dat de vrucht aan de boom of plant gerijpt is.

Neem avocado's. Als je ze koopt zijn ze absoluut niet te eten, zo hard. Als je ze bij een diner met vrienden wilt gebruiken, en een beetje indruk wilt maken, moet je de aankoop een week van tevoren in je agenda noteren. Het risico is dan, dat op de dag des oordeels de avocado nog steeds keihard is, of dat hij zoveel zwarte plekken vertoont, dat je met het reeds voorgewende vakmanschap van een topkok de eetbare (maar nog steeds niet superlekkere) stukken ertussenuit moet fileren.

In Burundi zijn de avocado's op de markt gewoon lekker rijp. Je hebt geen mes nodig; je maakt een gaatje met je nagel en trekt de schil er zo af. Een beetje peper en zout erop, meer heb je niet nodig. Smullen maar!

Hetzelfde geldt voor ananas, bij voorbeeld. Rijp en geurig als ze zijn, hoef je ze niet meer op de fruitschaal te leggen. Eet ze op of kook ermee, maak bijvoorbeeld eens een Thaise ma hor. Want in Thailand zijn zon en fruit net zo lekker als in Burundi.

Net zoals het na twee weken alweer Pasen was, ben ik ook na twee weken alweer bijna jarig – en wat voor Worldcook geldt, geldt ook voor haar verjaarskadodochter Elodie. Gelukkig is zij nog sweet sixteen en duurt bij haar het jaar nog maar 50 weken. Ongelovig en doof voor mijn waarschuwingen zal zij die 50 weken volgend jaar verbrassen aan feesten en twitteren.

Vorig jaar jarig net thuis van de Egyptetrip, dit jaar bij terugkomst uit Centraal Afrika. Maar was er ook nog iets anders? Was er vakantie, sinterklaas of kerstmis? Het is voorbij gevlogen. Als het zo doorgaat, zal ik aan het eind van de maand als 100-jarige door het huis strompelen op zoek naar iemand die hout kan hakken voor de openhaard, want van een 110-jarige partner kan men zulks natuurlijk niet verwachten.

Welnu, lang of kort, een taart moet er komen voor morgen, en de keus is gevallen op een aardbeienroomtaart. Het moet tenslotte wel lekker zijn.

En dan is het al bijna weer Pasen. Het leek deze keer maar twee weken te duren voor we een jaar ouder waren. Was het niet gisteren, dat ik 30 eieren stond te koken? Was het niet vorige week dat ik een krentenbrood bakte?

Ze zeggen dat de tijd langer duurt als je nieuwe dingen doet. Laten we er dus voor gaan: dit jaar een spannend Mediterraan krentenbrood. Dan duurt het volgend jaar misschien weer gewoon een jaar, voordat het weer Pasen wordt.

Het is al ruimschoots lente in Rome. De temperatuur is heerlijk; niet dat de Romeinen zelf er zo over denken; ze lopen bijna allemaal nog met dikke jassen aan. Vij is het fantastisch, echt weer om in je T-shirtje op het terras te zitten, met een glas heerlijke Italiaanse wijn, een stuk focaccia met mortadella en mozzarella en een kop sterke espresso toe. En dat doe ik dan ook, zittend onder de volop bloeiende Blauwe Regen, die bij mij in de tuin nog helemaal kaal is en waar niets anders in hangt dan de oude peulen van vorig jaar. Wat is het toch vervelend om consultant te zijn en een debriefing te moeten doen!

Hieronder een recept uit Lazio, de provincie waarin Rome ligt.

Denk je aan Rusland, dan denk je aan steur – die gigantische vis met die heel kleine kaviaar-eitjes. De Kamper Steur heeft daar wel iets mee te maken, maar is toch geen vis.

Het verhaal gaat, dat de Bisschop van München, in Groningen beter bekend als Bommen Berend, in Kampen zou komen eten. Men had een grote steur gevangen en om het beestje vers te houden, werd hij losgelaten in de gracht met een belletje om zijn nek.De vis rook zijn vrijheid en het eten verliet de gracht. Uiteindelijk werd dit gerecht geserveerd, de bisschop moest tenslotte toch eten. Voor Pasen is dit een mooi gerecht om de overgebleven eieren op te eten.

Janneke Vreugdenhil meldde het ook al in haar culinaire blog: de media zeggen het, het ei wordt duur deze week. Een simpele marktwerking van vraag en aanbod ligt eraan ten grondslag: de vraag stijgt explosief met Pasen, maar het aanbod is gedaald. Dit laatste omdat de rechten van de kip extra aandacht hebben gekregen in de Europese Regelgeving: ze krijgen meer loopruimte. Een mooie toepassing van betere landrechten voor het vrouwelijk geslacht, zo populair in de ontwikkelingssamenwerking en nu dus ook dicht bij huis. Zouden we ze straks ook niet meer mogen doden en opeten?

Wij laten ons niet weerhouden en blijven gewoon kip eten en met eieren koken. Tenslotte kost een ei nog steeds nagenoeg niets in vergelijking met een goeie biefstuk. Janneke maakte een beweging richting eendeneieren; ik ga voor klein maar fijn: kwarteleieren. Een kleiner vogeltje kan in een kleiner huisje wonen, en meestal lopen ze los, dus daar hoeft de EU zich nog niet zo over op te winden. Dan houdt ze meer tijd over voor belangrijker zaken. En deze eieren komen uit het verre oosten: garnalencurry met kwartelei.

Een nieuwe uitdaging in de keuken is "koken met onkruid". Nu het lente is,komt er weer veel onkruid aan, dus keus genoeg. Madeliefjes moesten het worden, gisteren, gesuikerde madeliefjes, op de aardbeientaart. Netjes gewassen, maar een pissenbed had zijn weg naar het huis toch gevonden. Hij liep door de keuken, over het aanrecht, en...op mijn cakebodem.

"Gedverderrie, een pissenbed op de taart!"

Er staan een paar gezinsleden in de keuken, maar niemand trekt ook maar een ooglid op.

"Jullie zijn stoerder dan ik dacht, dat je een pissenbed in de taart niet erg vindt."

"Jaha, een april zeker..."

Welnu, ik hoop dat het iedereen gesmaakt heeft, dat stukje verse vlees in de taart.